W herbie Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa znajduje się mur ceglany z trzema basztami, a w nim brama o złotych otwartych podwojach – tak miasto wita swoich gości i przyszłych mieszkańców. Od początku istnienia Kraków był otwarty dla migrantów, z których część decydowała się założyć tu swój dom i uczestniczyć w rozwoju miasta. Tak działo przed wiekami, tak dzieje się i teraz.
– Wielokulturowość zbudowała tożsamość historycznego Krakowa i chcemy, by tworzyła ją również współcześnie. Cieszymy się, kiedy cudzoziemcy wybierają nasze miasto, żeby tutaj żyć, uczyć się, pracować czy znaleźć bezpieczny azyl. Dlatego od 2016 r. realizujemy program „Otwarty Kraków”, którego celem jest nic innego jak stworzenie takich warunków, takiego klimatu społecznego, który sprawi, że przybysze będą czuli się pełnoprawną częścią naszej społeczności – mówił prezydent Krakowa Jacek Majchrowski podczas tegorocznej uroczystości wręczenia tytułów „Krakowski Ambasador Wielokulturowości”.
Minęło pięć lat od 14 września 2016 r., gdy Rada Miasta Krakowa uchwaliła program „Otwarty Kraków” w celu wdrożenia i realizacji polityki otwartości na przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców. Zgodnie z szacunkami w tym czasie Kraków zamieszkiwało ok. 18 tys. obcokrajowców. W 2020 r. zarejestrowanych z adresem w Krakowie było ich już ponad 41 tys.!
Właśnie z myślą o nich we wrześniu tego roku przygotowany został w czterech wersjach językowych „Przewodnik dla cudzoziemców mieszkających w Krakowie”, który ma im ułatwić funkcjonowanie w naszym mieście. W ramach programu „Otwarty Kraków” powstało wiele innych poradników i informatorów dedykowanych mieszkańcom-obcokrajowcom, w tym pozycje poświęcone inicjatywie lokalnej oraz budżetowi obywatelskiemu – tak przydatne cudzoziemcom, którzy chcą – i dzięki stworzonym przez miasto warunkom mogą – rozwijać swoją aktywność społeczną. Jednak przy braku odpowiednich kompetencji językowych i komunikacyjnych aktywność ta ma mniejsze szanse powodzenia, dlatego prowadzone są kursy języka polskiego dla cudzoziemców.
Przygotowany ostatnio poradnik „Edukacja w Krakowie – co powinni wiedzieć obcokrajowcy?” pokazuje, że szczególna uwaga Miasta jest kierowana na ten obszar. W krakowskich szkołach i przedszkolach od kilku lat przybywa dzieci cudzoziemców – dane z lutego mówią o 3 081 osób, przy czym największą grupę stanowią uczniowie pochodzący z Ukrainy. Na co dzień wspierają ich wykwalifikowani nauczyciele oraz asystenci międzykulturowi, którzy dzięki „Otwartemu Krakowowi” mogą działać na rzecz integracji dzieci cudzoziemskich.
Jednym z wyznaczonych celów „Otwartego Krakowa” jest budowanie urzędu przyjaznego cudzoziemcom, mniejszościom narodowym i etnicznym poprzez równy dostęp do usług i świadczeń. Swoje działania często prowadzi przy intensywnej współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Od 2018 r. działa w Krakowie Punkt Informacyjny dla Obcokrajowców – obecnie w ramach uruchomionego w tym roku Centrum Wielokulturowego. Dodatkowo cudzoziemcy, którzy planowali założyć i prowadzić własną firmę, korzystali z oferty „Centrum Wsparcia Przedsiębiorczości Obcokrajowców”. Teraz w Punkcie Obsługi Przedsiębiorcy (ul. Wielicka 28 a, III piętro) dostępny jest konsultant ds. przedsiębiorczości, który udziela informacji w języku ukraińskim, rosyjskim i angielskim (bezpośrednio w punkcie obsługi oraz przez telefon: 12 616-56-07; od poniedziałku do piątku w godz. 8.00–15.00) Do tej pory z jego wsparcia skorzystało ponad 200 cudzoziemców przedsiębiorców.
Z pomocą przychodzi też portal „Otwarty Kraków” (www.otwarty.krakow.pl), na którym można znaleźć mnóstwo przydatnych informacji dotyczących realizacji programu, interesujących wydarzeń, w tym także realizowanych przez i dla obcokrajowców, a także najważniejsze procedury urzędowe przetłumaczone na języki: angielski, rosyjski i ukraiński. Warto wspomnieć, że „Otwarty Kraków” jest aktywnie obecny także w mediach społecznościowych.
To ważne – działania prowadzone przez Miasto na rzecz cudzoziemców są z nimi konsultowane. W 2017 r. powstał Zespół Interdyscyplinarny ds. współpracy na rzecz realizacji Programu „Otwarty Kraków”, liczący obecnie 33 członków – przedstawicieli organizacji wielokulturowych, ekspatów, krakowskich uczelni oraz urzędników pracujący na rzecz wielokulturowości.
A osób chcących działać na rzecz otwartego, przyjaznego dla wszystkich Krakowa w naszym mieście nie brakuje. Właśnie takich ludzi Miasto honoruje, od 2018 r. nadając im tytuł „Krakowskiego Ambasadora Wielokulturowości”. Do tej pory za działalność na rzecz dialogu międzykulturowego wyróżnione zostały w 2019 r. – Olha Menko, Urszula Majcher-Legawiec, Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL, Fundacja Diversity Hub; w 2020 r. – Anna Wilczyńska, David McGirr, Chór w Kontakcie, Collaborate, Krakow!; i w 2021 r. – Joanna Antonik, Ziyad Raoof, Federacja Znaki Równości, Fundacja na Rzecz Różnorodności „Polistrefa”.
„Otwarty Kraków” to także liczne wydarzenia w przestrzeni miasta: naukowe, biznesowe, społeczne, kulturalne i rozrywkowe, z organizowanym od wielu lat Festiwalem Wielokulturowym na czele. Serdecznie zapraszamy do udziału w nich oraz do kontaktu z „Otwartym Krakowem”.
Urząd Miasta Krakowa
Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia
Referat ds. Wielokulturowości, Projektów Społecznych i Polityki Równościowej
ul. Dekerta 24, 30-703 Kraków
tel. 12 616-78-18, 12 616-78-23
e-mail: otwarty@um.krakow.pl