Panz i Szczepocka laureatkami Nagrody im. ks. Musiała

Karolina Panz od kilkunastu lat zajmuje się pracą badawczą dotyczącą losów żydowskich obywateli Polski. Pisze m.in. o historii Zagłady Żydów z małopolskich miejscowości, przybliżając szczegółowo losy konkretnych osób, przywracając pamięć o nich, pieczołowicie rekonstruując ich życia z okruchów dostępnych danych. Z odwagą podejmuje trudne tematy w relacji Polaków i Żydów oraz katolików i Żydów, w tym kwestię przemocy wobec Żydów po wojnie.

Dzięki jej publikacjom naukowym czytelnik ma możliwość poznania nieznanych wcześniej szczegółów, przez lata czekających na odkrycie w lokalnych archiwach. Co ważne, jej dorobek naukowy nie pozostaje abstrakcją, lecz przekłada się na zaangażowanie społeczne, bliskie kontakty z rodzinami ofiar Zagłady, z ocalonymi, oraz pomoc w odtwarzaniu losów ich bliskich.

Karolina Panz jest wolontariuszką fundacji „Ludzie, nie Liczby”, organizuje i bierze udział w spotkaniach z młodzieżą i mieszkańcami Nowego Targu. Z jej inicjatywy i dzięki jej pracy w listopadzie 2021 roku na nowotarskim cmentarzu zostało imiennie upamiętnionych 2866 osób – ofiar zagłady w Nowym Targu. Wcześniej włączyła się w prace nad przywracaniem pamięci Żydów w Krościenku nad Dunajcem, Grybowie i Czarnym Dunajcu w ramach projektu „Ludzie, nie liczby”.

Wioleta Szczepocka jest przewodniczką, edukatorką, zaangażowaną w działalność charytatywną i w przełamywanie stereotypów w relacjach polsko-żydowskich. Od lat organizuje na szeroką skalę pomoc humanitarną dla ponad 200 polskich Żydów na Białorusi, będąc dla nich często jedynym wsparciem. Mieszkając w latach 90. w Grodnie, pomagała im odnaleźć kulturowe i religijne korzenie, których pozbawiła ich władza radziecka – uczyła ich żydowskich piosenek, przybliżała zwyczaje religijne przodków. Pomagała też Żydom na terenie Ukrainy i Dagestanu.

Obecnie regularnie organizuje spotkania i wykłady, podczas których protestanci i katolicy zgłębiają historię, tradycję i współczesność Izraela. Podczas takich spotkań Polacy i Żydzi, głownie Izraelczycy, mogą poznać się osobiście i podzielić swoimi, nierzadko traumatycznymi doświadczeniami. Prowadzi również zajęcia w szkołach, ucząc o wspólnym dziedzictwie Polaków i Żydów, współczesnym Izraelu, świętach i tradycjach.

Uroczystość wręczenia nagrody odbędzie się w piątek, 4 marca, o godz. 12.00 w Urzędzie Miasta Krakowa (wstęp za zaproszeniami). Wydarzenie będzie transmitowane na profilu Klubu „Przymierze” na Facebooku. Dzień wcześniej, o godz. 18.00 w Bazylice Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie odprawiona zostanie msza w intencji ks. Stanisława Musiała.

Nagrodę ustanowił Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Jej fundatorami są rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Wyboru laureatów dokonuje kapituła, której przewodniczy rektor UJ. Nagroda jest przyznawana w dwóch kategoriach: za twórczość promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej oraz za podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz pojednania.

Patron nagrody, ks. Stanisław Musiał SJ (1938-2004), był wytrwałym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii, za co uhonorowano go m.in. Nagrodą im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej. Od 1981 roku był redaktorem „Tygodnika Powszechnego”, a w latach 1990-1991 zastępcą redaktora naczelnego. Publikował także m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Wprost”, „Polin” i „Midraszu”. Ks. Musiał był autorem ważnej książki piętnującej grzech antysemityzmu pt. „Czarne jest czarne”. Po jego śmierci, z inicjatywy krakowskiej społeczności żydowskiej, na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.

W ubiegłych latach laureatami nagrody zostali: prof. Jan Błoński oraz Miasto i Gmina Chmielnik, prof. Joanna Tokarska-Bakir i Bogdan Białek, prof. prof. Bożena i Jerzy Wyrozumscy oraz Tomasz Pietrasiewicz i Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, Anna Lebet-Minakowska i ks. Manfred Deselaers, Stefan Wilkanowicz i nieformalna Grupa Przyjaciół z Olkusza (Ireneusz Cieślik, Olgerd Dziechciarz, Krzysztof Kocjan, Dariusz Rozmus), prof. Stanisław Krajewski i Mirosław Skrzypczyk, ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel i Zofia Radzikowska, prof. Jan Małecki i prof. Aleksander Skotnicki, Bella Szwarcman-Czarnota i prof. Wacław Wierzbieniec, ks. prof. Michał Czajkowski i Urszula Antosz-Rekucka, abp Henryk Muszyński i Adam Bartosz, prof. Jan Grosfeld i Dariusz Popiela oraz Marian Turski i Anna Brzyska.

Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” skupia osoby pochodzące z różnych środowisk katolickich i żydowskich. Włącza się w inicjatywy dotyczące dialogu, w tym w organizację obchodów Dnia Judaizmu w Kościele katolickim. Informuje systematycznie o ważnych wydarzeniach z dziedziny relacji chrześcijańsko-żydowskich za pośrednictwem newslettera i profilu na Facebooku.